Şüyuu vukuundan beter!

“Şüyuu vukuundan beter” Osmanlıca deyimdir, halk arasında sıkça kullanılır “şüyu = herkesçe duyulma, yayılma, bilinme”; vuku = olma, oluş” anlamındadır.

Gerçek olmayan bir işin dilden dile dolaşması, gerçek olmasından daha kötü, daha zararlıdır anlamında söylenir.

İşte güzel bir örnek;

Devlet ricali olmuşsanız, tartışmaya açık olmayan konular üzerinden fikirlerinizi beyan etmeyeceksiniz. Örneğin Lozan ve Montrö Boğazlar Antlaşmaları gibi, çünkü bu antlaşmalar ülkenin kırmızı çizgileridir.

Devlet ricali TBMM Başkanı Mustafa Şentop, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanının İstanbul Sözleşmesini iptalinden sonra, ”Cumhurbaşkanı, Montrö’den de diğer uluslararası anlaşmalardan da çekilebilir” demişti ve kıyamet koptu, siyaset çevresinde ama asıl tedirgin olan Rusya oldu.

Tepkiler üzerine TBMM Başkanı Şentop, ”Soruyu soran gazeteci arkadaşımızın (Muharrem Sarıkaya) iyi niyetiyle bazı anlaşmaları zikrederek sordu. Ben de iç hukuktaki düzenlemelerden bahsettim. Bunun Montrö dâhil bazı anlaşmaların nasıl tartışma konusu olduğunu sorguluyorum. İşin hukuki boyutuyla insanlar iş yapmazlar. Hukuk tekniği bakımından konuştuk. Lozan gibi Montrö gibi anlaşmalardan çıkmanın söz konusu olmayacağını da açık bir şekilde söyledim. Bunun imkânsızlığını ifade ettim. Başta Montrö olmak üzere Türkiye’nin taraf olduğu, İstiklal Harbi’yle elde ettiğimiz mevzilerle ilgili hiçbir düşünce aklımızdan geçmemiştir” dedi.

TBMM Başkanı’nın ilk açıklaması, Cumhurbaşkanına destek için olsa da verdiği örnek şüyuu vukuundan beter oldu. Montrö Boğazlar Antlaşması, Çanakkale ve İstanbul boğazlarında Türkiye’nin mutlak hâkimiyetini ve kontrolünü tescil eden antlaşma. Bir başka açıdan ise Rusya’nın ABD’ye karşı en önemli savunma kalkanı.

2014 Nisanı’nda ABD’nin USS Truxtun adlı savaş gemisinin İstanbul boğazından geçerek 21 günden fazla Karadeniz’de kaldığı için Rusya, Türk Dışişleri’ne Montrö Antlaşmasını hatırlatarak Nota vermişti. Kısacası Montrö Antlaşması başta Türkiye ve Rusya için olmazsa olmaz bir antlaşma güvenlik açısından…

TBMM Başkanı açıklamalarını her ne kadarda düzeltmiş gözükse de böyle bir tartışmanın gündeme gelmesi dahi Akdeniz ve Karadeniz’de dengelerin Türkiye’nin aleyhine değişeceğini herkesin iyi bilmesi gerekir.

Suikast sonucu öldürülen Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov 2015 Aralık ayında verdiği bir röportajda, “Türkiye’nin suları üzerinden geçiş prosedürünü belirleyen iki önemli belge var; Biri Montrö Antlaşması, diğeri 1983 tarihli yabancı gemilerin Türk iç sularından geçişi sırasındaki düzenlemelerle ilgili yönetmelik. Biz bunlara uymak zorundayız” açıklamasında bulunmuştu.

Siyasetçilerimiz bilgi sahibi olmadan bu tarz açıklamalardan kaçınmalıdır şüphesiz, zira sonuçları ağır olabilir.