‘Bosna Kasabı’ Mladic’in müebbet hapis cezası onandı

Hollanda’nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması (IRMCT), “Bosna Kasabı” lakaplı Ratko Mladic’in müebbet hapis cezasını onadı.

“Bosna Kasabı” olarak anılan eski Sırp komutan Mladic, 12 Mart 1942’de Bosna Hersek’in Kalinovik beldesinde doğdu.

Eski Yugoslavya’nın başkenti Belgrad’da bulunan Yugoslav Halk Ordusu (JNA) Askeri Akademisinde öğrenim gören Mladic, önce JNA’da, ardından 1992’de Bosna Hersek’te kurulan Sırp Cumhuriyeti Ordusunda (VRS) görev yaptı.

VRS, Bosna Savaşı’nın (1992-1995) henüz başında 12 Mayıs 1992’de kuruldu ve komutanlığına Mladic getirildi. O dönemde, JNA’nın Bosna Hersek’teki birlikleri de VRS’ye dönüştürüldü.

Bosna Savaşı boyunca Sırp askerlerinin komutanlığını yapan, hakkında 1995’te hazırlanan iddianamenin ardından 16 yıl saklanan Mladic, 26 Mayıs 2011’de Sırbistan’ın bir köyünde yakalandı.

Mladic, 31 Mayıs 2011’de yargılanmak üzere Lahey’deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinne (ICTY) teslim edildi, 16 Mayıs 2012’de başlayan davası, 5-15 Aralık 2016 arasında tarafların son sözlerini söylemesiyle sona erdi.

Mladic’in davası 530 gün sürdü, dava süresince toplam 591 tanık ifadesine başvuruldu, 9 bin 914 kanıt kabul edildi.

Eski Sırp komutan Mladic hakkındaki ilk iddianame, 25 Haziran 1995’te hazırlandı. İlk kez 14 Kasım 1995’te değiştirilen iddianame, 10 Ekim 2002, 1 Haziran 2011 ve 16 Aralık 2011’de yapılan değişikliklerin ardından son halini aldı.

Mladic, son iddianamedeki 11 maddede sıralanan suçlardan 22 Kasım 2017’de yargılanarak, müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

İddianamedeki 11 maddenin 10’undan suçlu bulunan Mladic, 1995 yılında Srebrenitsa soykırımının yanı sıra insanlığa karşı suç işlemek (sürgün, yok etme, öldürme, sınır dışı etme ve insanlık dışı eylemler), savaş kanun ve geleneklerini ihlal etmek (öldürme, terör, sivillere karşı hukuka aykırı saldırı ve esir alma) suçlarından ceza aldı.

Mahkeme heyeti, iddianamede yer alan 1992’de Foça, Kljuc, Kotor-Varos, Prijedor, Sanski Most ve Vlasenica şehirlerinde de “soykırım suçu” işlendiği maddesini kabul etmedi.

Mladic, temyiz başvurusunda bulundu

ICTY’nin 2017’de hakkında verdiği ömür boyu hapis cezası kararına Temmuz 2017’de itiraz eden Mladic, “adil yargılanmadığını” ve “hakimlerin, hakkında hüküm verirken maddi ve hukuki hata yaptığını” öne sürerek beraat ya da yeniden yargılanma talep etti.

Mladic, ICTY’nin davalarını devralan Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizmasına (IRMCT) Haziran 2018’de yaptığı başvuruda ise temyiz davasında görevli hakimlerden Theodor Meron, Carmel Agius ve Liu Daqun’un değiştirilmesini istedi.

Mladic’in avukatı Dragan Ivetic, IRMCT’ye sunduğu talepte, hakimlerin Mladic’e karşı önyargılı olduklarını ileri sürerek bu isimlerin temyiz davasında da yer almaması gerektiğini savundu. Mladic’in talebini uygun bulan Mahkeme, temyiz dairesine Mparany Mamy Richard Rajohnson, Gberdao Gustave Kam ve Elizabeth Ibanda-Nahamya’yı atadığını açıkladı.

Mladic’in itirazına ilişkin temyiz duruşmaları 25 ve 26 Ağustos 2020’de görülürken sağlık sorunları gerekçesiyle yaptığı erteleme talebi reddedilen 79 yaşındaki Mladic, duruşmaya bizzat katılarak savunmasını yaptı.

IRMCT, 8 Haziran 2021’de Mladic davasındaki nihai kararı açıklayarak, Mladic’in müebbet hapis cezasını onadı.

Mladic, ilk kararda olduğu gibi iddianamedeki 11 maddenin 10’undan suçlu bulunarak, iddianamede yer alan Kljuc, Sanski Most, Kotor-Varos, Prijedor, Foca ve Vlasenica şehirlerinde “soykırım suçu işlendiği” maddesinden bir kez daha hüküm giymedi.

Lahey’deki Scheveningen Cezaevi’nde mahkumiyeti devam eden Mladic’in davası bugünkü kararla tamamlanmış oldu.

(AA)