Çavuşoğlu: Buça’daki görüntüler utanç verici

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna ordusunun tekrar kontrolü sağladığı Buça şehrinde elleri arkadan bağlanarak katledilmiş sivillerin görüntülerine ilişkin, “Buça’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez.” dedi.

Bakan Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılmak için bulunduğu Belçika’nın başkenti Brüksel’de basın toplantısı düzenledi.

Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’yla gelişmeleri ele aldıklarını belirterek Ukrayna ordusunun tekrar kontrolü sağladığı Buça şehrinde elleri arkadan bağlanarak katledilmiş sivillerin görüntülerine ilişkin, “Buça’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez, insanlık adına utanç verici görüntülerden duyduğumuz rahatsızlığı da kendisine söyledik.” diye konuştu.

Türkiye-Mısır ilişkilerine de değinen Çavuşoğlu, “Mısır ile ilişkileri normalleştirme konusunda adımlar atıyoruz. Önümüzdeki günlerde bazı adımlar da atacağız.” ifadelerini kullandı.

Türkiye ile Mısır’ın daha önce karşılıklı olarak büyükelçilerini geri çektiğini hatırlatan Mevlüt Çavuşoğlu, iki ülke büyükelçiliklerinin maslahatgüzar seviyesinde temsil edildiğini dile getirdi.

Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliğinde görevli maslahatgüzarın görev süresinin dolduğunu ve yeni bir maslahatgüzar atanacağını belirterek “Karşılıklı büyükelçileri atama konusunda bir karar aldığımız zaman tabii ki büyükelçi atamasını da yapacağız ama şu andaki görevlendirme, maslahatgüzar seviyesinde.” değerlendirmesini yaptı.

F-16’ların modernizasyonu ve yeni F-16’ların satın alınmasıyla ilgili ABD ile yürütülen müzakerelerin olumlu bir şekilde seyrettiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Bu anlamda Dışişleri Bakanlığının Kongre’ye yazdığı mektup önemli.” dedi.

Bakan Çavuşoğlu, Türkiye’nin bazı konularda rahatsızlık duyduğunu, ABD’nin Suriye’de terör örgütü YPG/PKK’ya yardım etmesi, eğitim ve silah vermesinden rahatsız olduklarını ve bunun bir ulusal güvenlik meselesi olduğunu söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın G20 marjında yaptıkları görüşmede, Biden’ın stratejik bir mekanizma kurulmasını önerdiğini hatırlatan Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı Victoria Nuland’ın Ankara’ya geldiğini, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Büyükelçi Sedat Önal ile olumlu bir görüşme gerçekleştirdiğini anlattı.

Çavuşoğlu, “Dışişleri bakanları düzeyinde toplantı gerçekleştirmek için (ABD’li mevkidaşı) Antony Blinken beni 18 Mayıs’ta Washington’a davet etti. O toplantıda da dışişleri bakanları düzeyinde bunu ele alacağız, bu mekanizmanın sonuç odaklı olmasını, verimli geçmesini istiyoruz.” diye konuştu.

Türkiye olarak özellikle Ukrayna konusunda bir taraftan ilkeli tavır sergilerken diğer taraftan savaşı durdurmak için sarf edilen çabalar hakkında bilgiler verdiğini belirten Çavuşoğlu, “Görüştüğümüz tüm muhataplarımız ve oturumlarda da birçok müttefikimiz Türkiye’nin oynadığı bu rolden duydukları memnuniyeti bir kere daha vurguladılar.” dedi.

Çavuşoğlu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’nın da sabah katıldığı oturumda ve ikili görüşmelerde Türkiye’nin oynadığı arabuluculuğa önem verdiklerini, Türkiye’ye güvendiklerini söylediğini ifade etti ve “Bu rolümüzü de devam ettireceğiz.” diye konuştu.

“Buça’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez”

“Buça’daki görüntüler gerçekten kabul edilemez, insanlık adına utanç verici görüntüler.” diyen Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Bu görüntüler şu anda müzakereleri biraz gölgeledi. Oluşan göreceli pozitif atmosferi maalesef gölgeledi.”

Mevlüt Çavuşoğlu, “Bu zor şartlarda bile müzakereleri sürdürmenin faydalı olacağını düşünüyoruz. Bu sürece katkı sağlamaya devam edeceğiz.” değerlendirmesini yaptı.

İkili görüşme yaptığı muhataplarıyla Ukrayna konusunu da ele aldığını aktaran Çavuşoğlu, Mariupol’den koridor açılması, Ukrayna limanlarında kalan gemilerin güvenli koridorlar açılarak buradan çıkarılması, Ukrayna’nın ihraç edeceği ürünler için buradan gemilerin düzenli bir şekilde çıkarılması gibi birçok konuyu da konuştuklarını aktardı.

Çavuşoğlu, Mariupol’den denizden tahliye konusunda hem Rusya hem Ukrayna tarafıyla görüşmelerin devam ettiğini ancak her iki tarafın da birbirini suçlaması nedeniyle bunun iyi denetlenmesi gerektiğini ifade ettiklerini söyledi.

Türk vatandaşlarının büyük kısmının tahliye edildiğini ancak halen 30 kadar vatandaş ve refakatçinin bulunduğunu bildiren Çavuşoğlu, “Onları da inşallah en kısa zamanda güvenli bir şekilde çıkartacağız.” dedi.

Müttefiklerden olumlu yönde tavır değişikliği

Çavuşoğlu, NATO müttefiklerine ilişkin, “Ciddi bir tavır değişikliği olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin önemini bildiklerini vurguluyorlar. Savunma sanayisindeki kısıtlamalarda da bazı ülkeler zaten adım atmıştı. Kanada gibi bazı ülkeler bu konuda adım atmak istediklerini söylediler.” diye konuştu.

Türkiye’nin öneminin sadece konjonktürel gelişmeler karşısında anlaşılmaması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Avrupa’nın güvenliğine her zaman katkı sağladığının altını çizdi.

Müzakerelerin seyri

Çavuşoğlu, taraflar arasında Ukrayna’nın İstanbul’da verdiği belge üzerinden müzakerelerin sürdüğünü, karşılıklı belge değişimlerinin olduğunu dile getirerek şöyle devam etti:

“Burada iki senaryo var. Mutabakata vardıktan sonra henüz anlaşamadıkları konularda ya önce dışişleri bakanları bir araya gelecek ve muhtemel anlaşmayı paraflayacak, sonra liderler bir araya gelecek. İkinci senaryoya göre liderler ve dışişleri bakanları birlikte bir araya gelecekler ve cumhurbaşkanlarının huzurunda dışişleri bakanları bu belgeyi imzalayacak. Her ikisi de şu anda masada. Biz her iki şartta da kendilerini Türkiye’ye misafir etmek istediğimizi söyledik. Prensip olarak her iki ülke de buna sıcak bakıyor.”

Büyükelçiliğin tekrar Kiev’e taşınması

Rusya’nın Kiev bölgesinden çekildikten sonra Çernivtsi’de olan Türk Büyükelçiliğinin tekrar Kiev’e taşındığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Zaten büyükelçiliğimizi hiçbir zaman kapatmadık. Yerel personel orada kalmıştı. Altyapı ve diğer konularda elektrikler kesiliyor, saldırılar devam ediyor. O bölgede vatandaşlarımızın tahliyesiyle ilgili çalışmalarımızı daha iyi yapabileceğimiz için kendi aramızda tüm kurumlarla istişare ederek taşımıştık.” ifadelerini kullandı.

Bakan Çavuşoğlu, Odessa Başkonsolosluğunun da yarın tekrar yerine döneceğini bildirdi.

ABD ile ilişkiler

Bakan Çavuşoğlu, F16’ların modernizasyonu ve yeni tip F16’ların satın alınmasıyla ilgili müzakerelerin devam ettiğini belirterek “Olumlu bir şekilde seyrediyor. Son aşamada Kongrenin de onay vermesi gerekiyor. Bu anlamda Dışişleri Bakanlığının Kongreye yazdığı mektup önemli.” diye konuştu.

ABD’nin Türkiye’nin oynadığı rolü memnuniyetle karşıladığını, bu anlaşmanın gerçekleşmesinin hem NATO için hem de ABD için çok önemli olduğunu vurguladığını belirten Çavuşoğlu, ABD Başkanı Joe Biden’ın stratejik bir mekanizma kurulması ve pozitif gündeme odaklanma teklifine atıfta bulunarak ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’ın dışişleri bakanları düzeyinde toplantı gerçekleştirmek için kendisini 18 Mayıs’ta Washington’a davet ettiğini söyledi.

İkili temaslar

Mevlüt Çavuşoğlu, Kanadalı Dışişleri Bakanı Melanie Joly ile ikili görüşmesinde gündeme gelen en önemli konunun, savunma sanayisindeki kısıtlamalar olduğunu, bu konuyu mektup teatisi ile aşmada mutabık kaldıklarını aktardı.

Çavuşoğlu, İtalyan mevkidaşı Luigi di Maio ile özellikle Türkiye-İtalya-Fransa üçlü toplantılarının gerçekleşmesi ve SAMP-T hava savunma sistemi projesinin canlandırılması için atılacak adımları değerlendirdiklerini, hükümetler arası zirveyi de bu yılın ikinci yarısında gerçekleştirme konusunda mutabık kaldıklarını kaydetti.

İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ile görüşmesine de ilişkin de Çavuşoğlu, bu ülkenin sık sık terör örgütü YPG/PKK temsilcileriyle bir araya gelmesinden, özellikle de savunma bakanlarının onlarla görüşmesinden duyulan rahatsızlığı ilettiklerini ifade etti.

Çavuşoğlu, Gürcistan’ın yeni Dışişleri Bakanı Ilia Darchiashvili ile de görüştüğünü belirterek Türkiye-Gürcistan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Gürcistan ziyareti sırasında yapmayı da değerlendirdiklerini dile getirdi.

İngiltere Dışişleri Bakanı Liz Truss ile Milli Muharip Uçağı motoru meselesini görüştüğünü, savunma sanayinde iş birliğini geliştirmek istediklerini, serbest ticaret anlaşmasının da genişletilmesi konusunda çalışacaklarını aktaran Çavuşoğlu, gelecek süreçte 2+2 içişleri ve dışişleri bakanları toplantısı formatında bir araya gelineceğini kaydetti.

(AA)